दूध उत्पादक शेतकरी बांधवांनो करा दुग्ध प्रक्रिया,उद्योगातून मिळवा हमखास पैसा…!

राज्यात व देशातच शेतकरी संकटात आहे त्यात प्रामुख्याने विदर्भ व मराठवाडा विभागात शेतकरी आत्महत्या झाल्याने शेतीकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलत जात आहे.

शेतकऱ्यांची तरुण मुले देखील शेतीत जायला धजावत नाहीत.देशात दुधाला मोठी मागणी असतांना दुधाचे उत्पादन मात्र कमी आहे त्यामुळे दुधात भेसळ,भेसळ युक्त खवा त्यापासून बनणारी मिठाई हे प्रकार वाढत आहे.

दुधाळ जनावरां चे संगोपन त्याचा वाढलेला खर्च व दुधाला मिळणारे अत्यल्प दर यामुळे दुग्ध व्यवसायिक शेतकरी अडचणीत आले आहेत साहजिक त्यावर प्रक्रिया करणारे उद्योग देखील संकटात आल्याचे पहायला मिळते. दूध दर वाढीसाठी राजकीय पक्ष व शेतकरी संघटनेचे नेते नेहमी आंदोलन करत असतात.

दुग्ध व्यवसाय व त्यावर आधारित प्रक्रिया उद्योगासाठी सरकार विविध योजनेतून अर्थ सहाय्य व अनुदान देत असते.

, दुग्ध प्रक्रिया व्यवसाय शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकतो. दुग्ध प्रक्रिया केल्याने, शेतकऱ्यांना त्यांच्या दुधाला जास्त भाव मिळतो आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारते.
दुग्ध प्रक्रिया व्यवसायाचे फायदे:
अधिक उत्पन्न:
दुग्ध प्रक्रिया केल्याने, शेतकरी त्यांच्या दुधाला जास्त भाव मिळवू शकतात. उदाहरणार्थ, ते दूध, दही, लोणी, तूप, चीज, इत्यादी दुग्धजन्य पदार्थ तयार करून विकू शकतात, ज्यामुळे त्यांना अधिक पैसे मिळतात.
उत्पादन वाढवणे:
प्रक्रिया केल्याने, दुधाचे आयुष्य वाढते आणि ते जास्त काळ टिकते. त्यामुळे, शेतकऱ्यांना त्यांचे उत्पादन जास्त काळ साठवून ठेवता येते आणि चांगले पैसे मिळवता येतात.
नवीन बाजारपेठा:
दुग्ध प्रक्रिया केल्याने, शेतकरी नवीन बाजारपेठांमध्ये प्रवेश करू शकतात. उदाहरणार्थ, ते शहरांमध्ये किंवा इतर राज्यांमध्ये त्यांचे उत्पादन विकू शकतात.
अन्नसुरक्षा:
दुग्ध प्रक्रिया केल्याने, दुधाची गुणवत्ता सुधारते आणि ते सुरक्षितपणे वापरले जाऊ शकते. यामुळे, अन्नसुरक्षा वाढते.
ग्रामीण भागाचा विकास:
दुग्ध प्रक्रिया उद्योग ग्रामीण भागात रोजगार निर्माण करतो आणि त्यामुळे ग्रामीण भागाचा विकास होतो.
दुग्ध प्रक्रिया व्यवसायासाठी काही पर्याय:
लघू प्रक्रिया उद्योग:
कमी खर्चात आणि कमी जागेत सुरू करता येणारे उद्योग. यामध्ये दूध गरम करणे, दही, ताक, लोणी, तूप बनवणे यांचा समावेश होतो.
मध्यम प्रक्रिया उद्योग:
थोडे मोठे उद्योग, ज्यात दुधावर प्रक्रिया करून विविध पदार्थ तयार केले जातात. यामध्ये चीज, पनीर, आइस्क्रीम, इत्यादींचा समावेश होतो.
मोठे प्रक्रिया उद्योग:
मोठे उद्योग, ज्यात मोठ्या प्रमाणावर दूध प्रक्रिया करून विविध पदार्थ तयार केले जातात. यामध्ये यूएचटी (UHT) दूध, दुधाची पावडर, इत्यादींचा समावेश होतो.

खास करून विदर्भातील व मराठवाड्यातील शेतकऱ्यांना दुग्ध व्यवसाय व प्रक्रिया उद्योग उभारणी करिता सरकारने मदत करावी.

शेतकऱ्यांनी दुग्ध प्रक्रिया व्यवसाय सुरू करण्यासाठी काय करावे?
प्रशिक्षण:
दुग्ध प्रक्रिया आणि व्यवस्थापनाचे प्रशिक्षण घेणे आवश्यक आहे.
गुंतवणूक:
व्यवसायासाठी आवश्यक उपकरणे आणि जागा खरेदी करण्यासाठी गुंतवणूक करावी लागते.
बाजारपेठ:
तयार मालासाठी बाजारपेठ शोधणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष:
दुग्ध प्रक्रिया व्यवसाय शेतकऱ्यांसाठी एक फायदेशीर आणि शाश्वत व्यवसाय आहे. योग्य प्रशिक्षण, गुंतवणूक आणि बाजारपेठेच्या नियोजनाने, शेतकरी त्यांच्या दुग्ध उत्पादनातून चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात आणि त्यांच्या कुटुंबाची आर्थिक स्थिती सुधारू शकतात.