शेतीतील पारंपरिक पिकांना बगल देत शेतकरी आता नवं नव्या पिकाकडे वळत असून त्यात फळझाड व भाजीपाला लागवड हा प्रकार असून फळ झाडात आवळा लागवड अनेक ठिकाणी फायदेशीर ठरते आहे.
आवळ्याचे एक झाड सुमारे २५ वर्षा पर्यंत उत्पन्न देऊ शकते त्यासाठी खूप जास्त पाण्याची आवश्यकता भासत नाही.
आवळा हे आंबट गोड,तुरट फळ असून त्यापासून लोणचे,मुरंबा,कॅडी ज्यूस इत्यादी बनवले जाते. औषधीय गुणधर्म असल्याने आवळ्याची प्रचंड मागणी असते फक्त बाजार पेठ व विक्री चे गणित अभ्यास पूर्वक जुळून यायला हवे अनेक आयुर्वेदिक औषध कंपन्या आवळा घेतात.
आवळा (Amla) हे एक गुणकारी फळ आहे. त्याचे अनेक आरोग्यदायी फायदे आहेत आणि लागवड करणेही तुलनेने सोपे आहे. आवळ्याचे फायदे आणि लागवड माहिती खालीलप्रमाणे आहे.
आवळा खाण्याचे फायदे:
रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते:
आवळ्यामध्ये भरपूर व्हिटॅमिन सी असते, ज्यामुळे रोगप्रतिकारशक्ती सुधारते.
पचन सुधारते:
आवळ्यामध्ये फायबर असल्याने पचनक्रिया चांगली राहते आणि बद्धकोष्ठता दूर होते.
त्वचेसाठी फायदेशीर:
आवळा त्वचेला चमकदार बनवतो आणि वृद्धत्वाची प्रक्रिया कमी करतो.
केसांसाठी उपयुक्त:
आवळा केसांसाठी एक उत्कृष्ट टॉनिक आहे, जो केसगळती कमी करतो आणि केस मजबूत करतो.
डोळ्यांसाठी फायदेशीर:
आवळ्याचे नियमित सेवन केल्याने दृष्टी सुधारते.
मधुमेहावर नियंत्रण:
आवळा रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतो.
हृदयासाठी फायदेशीर:
आवळा हृदयविकारांपासून संरक्षण करतो.
आवळा लागवड माहिती:
जमीन:
आवळा लागवडीसाठी चांगली निचरा होणारी, मध्यम ते भारी जमीन आवश्यक आहे.
हवामान:
उष्ण आणि समशीतोष्ण हवामान आवळ्यासाठी चांगले असते.
लागवडीचा काळ:
नैऋत्य मान्सून (जून-सप्टेंबर)
ईशान्य मान्सून (ऑक्टोबर-डिसेंबर)
उन्हाळी (फेब्रुवारी-मार्च)
लागवडीची पद्धत:
खड्डे खोदून (60x60x60 सेमी)
दोन रोपांमध्ये 6-7 मीटर अंतर ठेवावे.
खत आणि पाणी व्यवस्थापन:
नियमित खत आणि पाणी द्यावे.
सेंद्रिय खतांचा वापर फायदेशीर आहे.
रोग आणि कीड नियंत्रण:
नियमितपणे झाडांची तपासणी करावी.
आवश्यकतेनुसार कीटकनाशके आणि बुरशीनाशके वापरावी.
उत्पन्न:
योग्य व्यवस्थापनाने, आवळ्याचे झाड ४-५ वर्षांपासून फळे देण्यास सुरुवात करते आणि १५-२० वर्षांपर्यंत चांगले उत्पन्न देते.
सूचना: आवळ्याची लागवड करताना, स्थानिक कृषी विभागाकडून मार्गदर्शन घेणे अधिक सोयीचे आणि फायदेशीर ठरू शकते.
